środa, 30 wrzesień 2020 14:46

Okulizacja drzew owocowych

Okulizacja, czasem określana też jako letnie szczepienie, to jeden ze sposobów na szczepienie drzew owocowych. Polega ona na zespoleniu z podkładką pąka liściowego (oczka) odmiany szlachetnej. Przez wiele osób uważana jest za o wiele bardziej pewny i szybszy sposób szczepienia drzew owocowych niż tzw. szczepienie zrazem. Oto krok po kroku jak wykonać okulizację drzew owocowych!

Termin okulizacji

Optymalny okres okulizacji to czas aktywności tkanki twórczej, który przez szkółkarzy nazywany jest czasem miazgi. Wyróżniamy 2 terminy okulizacji:
maj-czerwiec - okulizacja żywym oczkiem (pąk wyrasta w tym samym sezonie)
lipiec-wrzesień - okulizacja śpiącym oczkiem (pąk wyrasta następnej wiosny).

Zapamiętaj! W praktyce w uprawach amatorskich przeprowadza się okulizację śpiącym oczkiem w terminie od połowy lipca do połowy sierpnia, pamiętając że zrazy do okulizacji muszą mieć dobrze wykształcone pąki liściowe. Najwcześniej okulizuje się podkładki czereśni ptasiej, następnie grusze i jabłonie, a na końcu ałyczę (śliwa) i antypkę (wiśnia).

Gałązki z zaszczepionych pąków wyrosną w następnym roku, a pierwsze zbiory owoców będą możliwe zazwyczaj po 2-3 latach od przeprowadzenia okulizacji.
Jak przeprowadzić okulizację drzew owocowych?

Krok 1 - przygotowanie podkładki
Do okulizacji muszą być użyte odpowiednie podkładki dla drzew owocowych, zazwyczaj pochodzące od siewki gatunki do którego należy okulizowana odmiana szlachetna. Na 2 tygodnie przed okulizacją należy obficie podlać i okopać podkładkę, aby w czasie pracy dobrze odchodziła kora. Na 1-2 dni przed szczepieniem należy ją przetrzeć szmatką aby usunąć całą ziemię.

Krok 2 - pobranie zrazów okulizacyjnych
Rano, w dzień okulizacji należy pozyskać zrazy do szczepienia. W tym celu zrywamy jednoroczne pędy ale tylko te z nasłonecznionej części korony, ze środkowej lub górnej części. Następnie usuwamy wszystkie liście oraz wierzchołek z takiego pędu aby nie uciekała wilgoć. Z takiego pędu odcinamy płasko nasz zraz okulizacyjny.

Zraz okulizacyjny powinien posiadać 1 pąk liściowy na korze z cienką warstwą drewna. Wymiary takiego paska (zraza) to ok. 1 cm długości i 0,5cm szerokości. Z jednego pędu jednorocznego możemy mieć tyle zrazów ile jest pączków liściowych.

Krok 3 - wykonanie okulizacji
Jeżeli mamy już przygotowane zrazy możemy kontynuować okulizację:
•    nacinamy korę podkładki w kształcie dużej litery T,
•    delikatnie wsuwamy zraz okulizacyjny w nacięcie na korze podkładki (wszystko musi dobrze przylegać), wykonujemy to z góry do dołu,
•    obwiązujemy miejsce okulizacji sznurkiem lub folią ogrodniczą.

Uwaga! Nacięcie na podkładce wykonuje się 5-6 cm powyżej szyjki korzeniowej od północnej strony, co zapobiega wysuszeniu pąka.



Krok 4 - sprawdzenie czy szczepienie się przyjęło
Podkładki po zaszczepieniu okopujemy wilgotną ziemią. Po 2 tygodniach sprawdzamy czy szczepienie się przyjęło (zraz z pąkiem powinny mieć świeży, zdrowy wygląd). Jeśli tak, ponownie zakopujemy roślinę aby mogła nabrać sił przed wiosną.

Krok 5 - przycięcie podkładki
Wiosną należy ściąć górną część podkładki na wysokość 15-20 cm nad zaszczepionym pąkiem. Dzięki temu, gdy z pąka odmiany szlachetnej rozwinie się pęd, będzie można go przywiązać do pozostałej, górnej części podkładki aby rósł pionowo w górę.